زمان تقریبی مطالعه: 6 دقیقه
 

سعادت بنی اسرائیل (قرآن)





خداوند، نویدبخش موسی علیه‌السلام به استجابت دعای او برای سعادت بنی اسرائیل در دنیا و آخرت، به شرط رعایت تقوا ، پرداخت زکات و ایمان به همه آیات الهی بود.


۱ - توبه و کشتن یکدیگر



قرآن کریم خیر و سعادت مرتدان بنی اسرائیل را در توبه و کشتن یکدیگر بیان می فرماید: «واذ قال موسی لقومه یـقوم انکم ظـلمتم انفسکم باتخاذکم العجل فتوبوا الی بارئکم فاقتلوا انفسکم ذلکم خیر لکم عند بارئکم فتاب علیکم انه هو التواب الرحیم» و زمانی را که موسی به قوم خود گفت: ‌ای قوم شما با انتخاب گوساله به خود ستم کردید، توبه کنید و به سوی خالق خود باز گردید، و خود را به قتل برسانید این کار برای شما در پیشگاه پروردگارتان بهتر است سپس خداوند توبه شما را پذیرفت زیرا او تواب و رحیم است.

۲ - گناه عظیم و توبه بی سابقه



شک نیست که پرستش گوساله سامری ، کار کوچکی نبود، ملتی که بعد از مشاهده آنهمه آیات خدا و معجزات پیامبر بزرگشان موسی علیه‌السلام همه را فراموش کنند و با یک غیبت کوتاه پیامبرشان به کلی اصل اساسی توحید و آئین خدا را زیر پا گذارده بت پرست شوند.
اگر این موضوع برای همیشه از مغز آنها ریشه کن نشود وضع خطرناکی به وجود خواهد آمد، و بعد از هر فرصتی مخصوصا بعد از مرگ موسی علیه‌السلام ، ممکن است تمام آیات دعوت او از میان برود، و سرنوشت آئین او به کلی به خطر افتد در اینجا باید شدت عمل به خرج داده شود، و هرگز تنها با پشیمانی و اجرای صیغه توبه بر زبان نباید قناعت گردد، لذا فرمان شدیدی از طرف خداوند، صادر شد که در تمام طول تاریخ پیامبران مثل و مانند ندارد، و آن اینکه ضمن دستور توبه و بازگشت به توحید، فرمان اعدام دست جمعی گروه کثیری از گنهکاران بدست خودشان صادر شد.
این فرمان به نحو خاصی می‌بایست اجرا شود یعنی خود آنها باید شمشیر به دست گیرند و اقدام به قتل یکدیگر کنند که هم کشته شدنش عذاب است و هم کشتن دوستان و آشنایان. طبق نقل بعضی از روایات موسی دستور داد در یک شب تاریک تمام کسانی که گوساله پرستی کرده بودند غسل کنند و کفن بپوشند و صف کشیده شمشیر در میان یکدیگر نهند!.

۲.۱ - اهمیت اصل توحید


ممکن است چنین تصور شود که این توبه چرا با این خشونت انجام گیرد؟ آیا ممکن نبود خداوند توبه آنها را بدون این خونریزی قبول فرماید؟ پاسخ به این سؤال از سخنان بالا روشن می‌شود، زیرا مسأله انحراف از اصل توحید و گرایش به بت پرستی مسأله ساده‌ای نبود که به این آسانی قابل گذشت باشد، آنهم بعد از مشاهده آنهمه معجزات روشن و نعمتهای بزرگ خدا.
در حقیقت همه اصول ادیان آسمانی را می‌توان در توحید و یگانه پرستی خلاصه کرد، تزلزل این اصل معادل است با از میان رفتن تمام مبانی دین، اگر مسأله گوساله پرستی ساده تلقی می‌شد، شاید سنتی برای آیندگان می‌گشت، بخصوص اینکه بنی اسرائیل به شهادت تاریخ مردمی پر لجاجت و بهانه جو بودند، لذا باید چنان گوشمالی به آنها داده شود که خاطره آن در تمام قرون و اعصار باقی بماند و کسی هرگز بعد از آن به فکر بت پرستی نیفتد، و شاید جمله «ذلکم خیر لکم عند بارئکم» (این کشتار نزد خالقتان برای شما بهتر است) اشاره به همین معنی باشد.

۳ - نوید الهی



خداوند، نویدبخش موسی علیه‌السلام به استجابت دعای او برای سعادت بنی اسرائیل در دنیا و آخرت، به شرط رعایت تقوا ، پرداخت زکات و ایمان به همه آیات الهی بود: «واختار موسی قومه... قال رب... • واکتب لنا فی هـذه الدنیا حسنة وفی الاخرة انا هدنآ الیک قال عذابی اصیب به من اشآء ورحمتی وسعت کل شیء فساکتبها للذین یتقون ویؤتون الزکوة والذین هم بـایـتنا یؤمنون» و موسی از قوم خود... برگزید، ... گفت: پروردگارا!. .. • و برای ما در این دنیا و سرای دیگر نیکی مقرر دار، چه اینکه ما به سوی تو بازگشت کرده‌ایم، (خداوند در برابر این تقاضا به موسی) گفت: مجازاتم را به هر کس بخواهم می‌رسانم و رحمتم همه چیز را فرا گرفته و آنرا برای آنها که پرهیزکارند و زکات را می‌پردازند و آنها که به آیات ما ایمان می‌آورند، مقرر خواهم داشت.

۴ - میقات بنی اسرائیل



انتخاب هفتاد نفر از بنی اسرائیل و حضور آنان در میقات ونزول رجفه، جزئی از داستان میقات و نزول تورات است. و این آیه دلالت دارد بر اینکه خدای سبحان برای بنی اسرائیل میقاتی معین کرده بود تا برای امر عظیمی در آن میقات حاضر شوند، و موسی علیه‌السلام هفتاد نفر از ایشان را برای اینکار انتخاب کرد، و اما اینکه این امر عظیم چه بوده آیه شریفه از آن ساکت است، و تنها این جهت را ذکر کرده که بعد از حضور در میقات بخاطر ظلم بزرگی که مرتکب شده بودند زلزله مهیبی ایشان را هلاک کرد، چون در آیه شریفه دارد که موسی عرض کرد: پروردگارا اگر می‌خواستی مرا و این قوم را قبل از این هلاک می‌کردی آیا ما را بخاطر کار زشتی که سفهائی از ما مرتکب شده‌اند هلاک می‌فرمایی.

۴.۱ - معنای حسنه


حسنه به معنی هر گونه نیکی و زیبائی و خوبی است، بنابراین همه نعمتها و همچنین توفیق عمل صالح و آمرزش و بهشت و هر گونه سعادت را شامل می‌شود، و دلیلی ندارد - همانند بعضی از مفسران - آنرا مخصوص به یک قسمت از این مواهب بدانیم.

۵ - پانویس


 
۱. بقره/سوره۲، آیه۵۴.    
۲. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱، ص۲۵۴- ۲۵۶.    
۳. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۱، ص۲۸۶.    
۴. فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی، تفسیر الصافی، ج۱، ص۱۳۲.    
۵. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۱، ص۲۱۸.    
۶. سیوطی، عبدالرحمان بن ابی بکر، الدر المنثور، ج۵، ص۵۹۴.    
۷. اعراف/سوره۷، آیه۱۵۵.    
۸. اعراف/سوره۷، آیه۱۵۶.    
۹. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۸، ص۳۵۰.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۶، ص۳۹۱.    
۱۱. فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی، تفسیر الصافی، ج۲، ص۲۴۱.    
۱۲. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۴، ص۳۷۰.    
۱۳. سیوطی، عبدالرحمان بن ابی بکر، الدر المنثور، ج۳، ص۵۷۱.    


۶ - منبع



مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۶، ص۳۷۲، برگرفته از مقاله «سعادت بنی اسرائیل».    


رده‌های این صفحه : بنی اسرائیل | موضوعات قرآنی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.